Van waarde dankzij een duurzame sportvisserij

5

25%
van de Nederlanders heeft weleens gevist

100
reddingsacties voor vissen in nood

40.500
controles door sportvisserij-boa's

Duurzaamheid omvat een scala aan initiatieven: van het bevorderen van gezondheid door buitenactiviteiten, de Vang5-campagne tegen zwerfafval, projecten om kinderen meer naar buiten te krijgen, het stimuleren van loodvrij vissen en aandacht voor het welzijn van vissen, tot aan inzet voor vismigratie en de inrichting van wateren. Ook investeren we flink in onderzoek naar vispopulaties en -ecosystemen (zie ook hoofdstuk 4) en zetten we stevig in op controle en handhaving. Door deze inspanningen, in samenwerking met hengelsportverenigingen en sportvissers, krijgt duurzame sportvisserij steeds meer betekenis en inhoud. Dit is een beweging die we als sector belangrijk vinden en actief willen bevorderen. Het is een duidelijk teken dat de sportvisserij niet alleen een passie is, maar ook een kracht voor positieve verandering, die bijdraagt aan de bescherming en verrijking van onze natuurlijke omgeving.

Bekijk de video op

Hoewel het begrip 'duurzaamheid' breed is en alom gebruikt wordt, kunnen we het niet onbenoemd laten in dit jaarverslag. Sportvisserij Nederland zet zich namelijk nadrukkelijk in op dit terrein. Deze toewijding reflecteert het groeiende besef binnen de sportvisserij van onze veelzijdige rol en de aanzienlijke waarde die we leveren. Aan mensen, aan de natuur en aan de samenleving in de volle breedte.

Onderzoek sportvisserij

In 2023 heeft Sportvisserij Nederland twee grote onderzoeken uitgezet. Zo heeft Kantar onder de Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder gepeild hoe de maatschappij naar de hengelsport kijkt. Tegelijkertijd heeft het Mulier Instituut uitgebreid onderzoek gedaan naar de wensen, behoeften, ideeën en uitdagingen van sportvissers in ons land. We zetten wat resultaten op een rijtje.

Alleen of samen?
Sportvissers gaan ongeveer net zoveel alleen als samen op pad. Zo vist 52% alleen, 45% met familie, en 49% met vrienden. Het totaal ligt boven de 100% omdat meerdere antwoorden mogelijk waren.

Hoeveel mensen (willen) vissen?
Een kwart van de Nederlanders heeft weleens gevist. Dit is een sterke stijging ten opzichte van een eerder peilmoment in 2017 (9%, nog voor corona). Daarbij geeft 9% aan dat zij in het komende halfjaar gaan vissen. Nog eens 7% wil in de nabije toekomst gaan vissen. Dat brengt het potentieel van mensen in Nederland die (mogelijk) gaan vissen op 2,5 miljoen.

Vissen is belangrijk en uniek
Of mensen nou heel veel vissen, of maar een paar keer per jaar, het belang dat ze aan de hengelsport hechten is even groot. De respondenten gaven aan dat ze deze passie zo belangrijk (en uniek) vinden,

dat ze die zeker niet zouden opgeven of inruilen voor een andere hobby. Ook niet als de sportvisserij meer onder druk komt te staan in de samenleving.

Meer sympathie voor de hengelsport
Jarenlang bleef het aantal Nederlanders met tamelijk tot zeer veel sympathie voor sportvissen ongeveer gelijk, namelijk 15%. Maar inmiddels is dat gestegen naar ruim een op de vijf Nederlanders (21%). De groep met tamelijk weinig sympathie voor de hengelsport is bovendien geslonken van 23% in 2017 naar 18% in 2023. Ook het aantal Nederlanders dat helemaal geen sympathie heeft voor sportvissen is sterk afgenomen: van 72% in 1994 naar 18% in de huidige meting.

Wat zien sportvissers als grootste bedreigingen voor de sportvisserij?
1. Sportvissers die rommel achterlaten (56%).
2. Kritiek van omstanders/maatschappij op het vissen (50%).
3. Sportvissers die de voorwaarden en gedragsregels aan hun laars lappen (46%).
4. Het slecht omgaan met vis door (andere) vissers (36%).

Een loodvrije hengelsport

Sportvisserij Nederland stimuleert het loodvrij vissen al jaren. En met succes: uit onderzoek blijkt dat het aantal sportvissers dat loodvrij vist de afgelopen jaren ruim is verdubbeld. Daar komt bij dat er jaarlijks al honderden loodvrije viswedstrijden en evenementen worden georganiseerd, zoals de selectiewedstrijden en het NK Streetfishing, jeugdcursussen en VISlessen. Ook via inruilacties en loodvrije pilotgebieden wordt door de hengelsport zelf al volop ingezet op de transitie naar een loodvrije sportvisserij.

Er is Europese wetgeving in de maak om lood te verbieden. Vooruitlopend op dit verbod zet Sportvisserij Nederland zich actief in voor de transitie naar een loodvrije hengelsport. Zo wordt er gewerkt aan een online zoekmogelijkheid in het assortiment aan loodvrije werp- en visgewichten van Nederlandse webshops. Verder onderzoeken we samen met Rijkswaterstaat en Transitiebureau D&B hoe we de ‘adoptie’ van loodalternatieven door sportvissers kunnen versnellen.

Daarnaast heeft Sportvisserij Nederland zich aangesloten bij de Samenwerkingsovereenkomst Sportvisserij Loodvrij 2022-2024. Hierin werken diverse partijen samen om het gebruik van lood in de sportvisserij op korte termijn te verminderen en op langere termijn te stoppen. De bedoeling is een cultuuromslag en gedragsverandering teweeg te brengen bij de gebruikers van lood bij het sportvissen.

Een schone visplek

Zwerfvuil is veel sportvissers een doorn in het oog. Het vervuilt het milieu, is hinderlijk en vergalt ook het visplezier. Bovendien is schoon water van levensbelang voor mens en dier. Daarom lanceerden we een paar jaar geleden de campagne Vang5. Daarin moedigen we sportvissers aan om tijdens het vissen minstens vijf stuks afval (of minimaal vijf minuten) op te ruimen in en rond het water

Sportvisserij Nederland en de federaties nemen het Vang5-principe mee in verschillende events. Dus bij alle VISlessen, de ZomerVISkaravaan, bij Samen VISsen en landelijke en federatieve viswedstrijden. Dat zijn bijna duizend events op jaarbasis. Daarnaast doen tientallen hengelsportverengingen mee met speciale opruimacties van hun lokale viswateren in het kader van Vang5.

Vele duizenden sportvissers doen inmiddels mee met Vang5. Na of tijdens elke visdag nemen zij minimaal vijf minuten de tijd om het zwerfvuil rond hun visstek mee naar huis te nemen. De campagne heeft een enorme impact: als elke sportvisser dit één keer per jaar doet, scheelt dat maar liefst 10 miljoen stuks afval.

Vissen redden

De calamiteitenteams van de federaties zijn gefaciliteerd door Sportvisserij Nederland en kwamen ook in 2023 volop in actie.

In de zomer van 2023 nam Sportvisserij Nederland proactieve stappen om vissterfte te voorkomen. Dit komt vaker voor bij droogte of heel slecht weer. Alle zeven aangesloten hengelsportfederaties beschikken over een VISambulance/calamiteitenteam. In 2023 was de zomer niet zo heet en droog als het jaar ervoor. Toch zijn ze in totaal zo’n 100 keer uitgerukt om vissen in nood te redden.

Problemen zoals te weinig zuurstof in het water door hete dagen of vuil water na regen kunnen vissen in gevaar brengen. Vooral in kleine wateren is dit een groot probleem. Daarom is het belangrijk dat iedereen die zieke of dode vissen ziet, dit meteen meldt.

Met de hulp van vrijwilligers en professionals konden we veel vissen redden. Sportvisserij Nederland wil iedereen bedanken die geholpen heeft. Tegelijkertijd roepen we iedereen op om alert te blijven. Zo zorgen we samen goed voor onze vissen.

Dubbel lidmaatschap

Sportvissers die lid zijn van een bij een federatie aangesloten hengelsportvereniging zijn sinds 1 januari 2023 via de VISpas ook automatisch lid van Sportvisserij Nederland. Zo kan verenigingsrechtelijk worden opgetreden tegen sportvissers die zich ernstig en/of herhaaldelijk misdragen en zo de gehele hengelsport schaden. Zij kunnen voortaan overal worden geweerd door de VISpas niet meer aan hen te verstrekken. Door het instellen van dit dubbel lidmaatschap maken aangesloten sportvissers sinds 2023 ook automatisch onderdeel uit van de Algemene ledenvergadering van Sportvisserij Nederland. Bij de ALV hebben sportvissers gezamenlijk één stem. Hiervoor is begin 2023 de Vertegenwoordiging Sportvissers opgericht. Deze telt in totaal negen vertegenwoordigers die via een online verkiezing zijn gekozen door de leden. De Vertegenwoordiging schuift zelf één lid naar voren als woordvoerder bij de ALV.

Sportvisserij Nederland heeft een tuchtrechtelijk systeem ontwikkeld om effectief op te treden tegen misdragingen langs de waterkant, zoals onjuiste behandeling van vissen, andere dieren, of ongepaste bejegening van mensen. Dit systeem, vastgelegd in het Tuchtreglement, biedt een zorgvuldige, eerlijke en onafhankelijke afhandeling van klachten en maakt een landelijke aanpak mogelijk.

Klachten kunnen worden ingediend door VISpashouders, boa’s en verenigingscontroleurs via een digitaal formulier. De procedure omvat verschillende stappen, van de constatering en melding van een overtreding tot de beoordeling door de aanklager. De aanklager bepaalt of een zaak voor de Tuchtcommissie komt of dat er een schikkingsvoorstel wordt gedaan. Bij onvoldoende bewijs wordt een zaak geseponeerd.

De Tuchtcommissie kan na beoordeling passende maatregelen opleggen, variërend van waarschuwingen tot definitieve inname van de VISpas. In beroep gaan is mogelijk bij de Commissie van Beroep. De tenuitvoerlegging van maatregelen vereist medewerking van de beklaagde en hengelsportverenigingen. Dit tuchtrechtelijk systeem helpt ons om de reputatie van de sportvisserij te beschermen.

Tuchtcommissie

Bekijk de video op

Controle, handhaving en informatie

Voor veel wateren geldt: Vissen? Altijd de VISpas mee. Met de bijbehorende Lijsten van Nederlandse VISwateren is dit de juiste toestemming om te mogen vissen in veel Nederlandse wateren. Ook de combinatie VISpas met de VISplanner app is rechtsgeldig. Zo’n 1.400 controleurs kregen in december 2022 hun controleurspas om ook in 2023 te kijken of de vissers zich netjes aan de regels houden én om ze te informeren. Want de controleur heeft ook een voorlichtingsrol.

Het contactmoment bij de controle is de gelegenheid om voorlichting te geven over de vereniging en het stelsel van visdocumenten. Andersom kan de sportvisser natuurlijk ook vragen stellen over de visserijregels en de mogelijkheden van de VISpas, VISplanner en MeeVIStoestemming.

De circa 100 boa’s in dienst van de georganiseerde hengelsport hebben in totaal 40.500 controles uitgevoerd. In totaal werd daarbij 1.767 keer een proces-verbaal opgemaakt en er werden 1.927 waarschuwingen gegeven.

Sportvisserij Nederland

Hét VISblad online magazine
Volledig scherm