BIJVANGST
ZELDZAME
ZALMACHTIGE
In november 2023 vingen
onderzoekers van Sportvisserij Nederland bij een bemonstering met de ankerkuil op de Waal twee kleine marenes (Coregonus albula). In deze Bijvangst lees je alles over deze in ons land zeldzame vissoort.
TEKST: PIETER BEELEN
BEELD: SPORTVISSERIJ NEDERLAND
De kleine marene is een zilverkleurige vis die maximaal 40 tot 45 cm lang wordt. De vis is te herkennen aan de vetvin – een kleine vin op de rug voor de staart – in combinatie met een bovenstandige bek. De vetvin verraadt dat deze vis tot de zalmachtigen behoort, net als zijn ‘neefje’ de houting (die echter een onderstandige bek heeft). Onderzoeker Gerrit van Eck was blij verrast toen hij deze soort in het net aantrof: “We zochten voor het project De Rijn Verbindt naar trekvissen, maar bij deze vangst moest ik even heel goed kijken wat het was. Vanwege mijn werk bij Sportvisserij Nederland zie ik dagelijks vele vissoorten voorbijkomen, maar een kleine marene had ik in al die jaren nog nooit gezien.”
ZEER ZELDZAAM
Dat Van Eck er nog niet eerder een tegen was gekomen, is niet zo heel erg vreemd: de kleine marene kent slechts enkele tientallen waarnemingen in Nederland. De meeste meldingen komen van het IJsselmeer en de IJssel, wat de twee vangsten op de Waal extra bijzonder maakt. Dat een vissoort die van helder, diep en zuurstofrijk water houdt in ons land wordt gesignaleerd is sowieso opmerkelijk. Wetenschappers nemen aan dat de soort niet inheems is in Nederland, aangezien de kleine marene van nature voorkomt in het noordoosten van Duitsland, Scandinavië en Rusland. Bij onze oosterburen komt hij veel voor in diepe meren, maar omdat het een zeer smakelijk visje betreft is-ie ook geïntroduceerd in stuwmeren in het stroomgebied van de Rijn. Mogelijk hebben sommige vissen in het geval van extreem hoog water de rivier kunnen bereiken en zo hun weg naar Nederland gevonden.
KLEINE VANGKANS
De kans dat je als sportvisser een kleine marene vangt is bijzonder klein. Ook in landen waar hij veel voorkomt wordt deze soort slechts zelden met de hengel gevangen. Soms worden ze bij toeval door vliegvissers gevangen, en ook tijdens het ijsvissen in Finland, Noorwegen en Zweden worden ze bij hoge uitzondering gevangen. Toch hebben de Duitsers en Oostenrijkers een succesvolle vangstmethode bedacht: de ‘Hegene’. Dit is een soort paternoster die is voorzien van vijf nimfen (kunstvliegen) met onderaan een licht werpgewicht. Deze montage vissen ze vanuit de boot aan ultralichte hengeltjes recht naar beneden. Zo imiteren ze insectenlarven die opstijgen van de bodem.
ZELDZAME
ZALMACHTIGE
In november 2023
vingen onderzoekers van Sportvisserij Nederland bij een bemonstering met de ankerkuil op de Waal twee kleine marenes (Coregonus albula). In deze Bijvangst lees je alles over deze in ons land zeldzame vissoort.
TEKST: PIETER BEELEN
BEELD: SPORTVISSERIJ
NEDERLAND
BIJVANGST
De kleine marene is een zilverkleurige vis die maximaal 40 tot 45 cm lang wordt. De vis is te herkennen aan de vetvin – een kleine vin op de rug voor de staart – in combinatie met een bovenstandige bek. De vetvin verraadt dat deze vis tot de zalmachtigen behoort, net als zijn ‘neefje’ de houting (die echter een onderstandige bek heeft). Onderzoeker Gerrit van Eck was blij verrast toen hij deze soort in het net aantrof: “We zochten voor het project De Rijn Verbindt naar trekvissen, maar bij deze vangst moest ik even heel goed kijken wat het was. Vanwege mijn werk bij Sportvisserij Nederland zie ik dagelijks vele vissoorten voorbijkomen, maar een kleine marene had ik in al die jaren nog nooit gezien.”
ZEER ZELDZAAM
Dat Van Eck er nog niet eerder een tegen was gekomen, is niet zo heel erg vreemd: de kleine marene kent slechts enkele tientallen waarnemingen in Nederland. De meeste meldingen komen van het IJsselmeer en de IJssel, wat de twee vangsten op de Waal extra bijzonder maakt. Dat een vissoort die van helder, diep en zuurstofrijk water houdt in ons land wordt gesignaleerd is sowieso opmerkelijk. Wetenschappers nemen aan dat de soort niet inheems is in Nederland, aangezien de kleine marene van nature voorkomt in het noordoosten van Duitsland, Scandinavië en Rusland. Bij onze oosterburen komt hij veel voor in diepe meren, maar omdat het een zeer smakelijk visje betreft is-ie ook geïntroduceerd in stuwmeren in het stroomgebied van de Rijn. Mogelijk hebben sommige vissen in het geval van extreem hoog water de rivier kunnen bereiken en zo hun weg naar Nederland gevonden.
KLEINE VANGKANS
De kans dat je als sportvisser een kleine marene vangt is bijzonder klein. Ook in landen waar hij veel voorkomt wordt deze soort slechts zelden met de hengel gevangen. Soms worden ze bij toeval door vliegvissers gevangen, en ook tijdens het ijsvissen in Finland, Noorwegen en Zweden worden ze bij hoge uitzondering gevangen. Toch hebben de Duitsers en Oostenrijkers een succesvolle vangstmethode bedacht: de ‘Hegene’. Dit is een soort paternoster die is voorzien van vijf nimfen (kunstvliegen) met onderaan een licht werpgewicht. Deze montage vissen ze vanuit de boot aan ultralichte hengeltjes recht naar beneden. Zo imiteren ze insectenlarven die opstijgen van de bodem.